گونه هاى احترام

گونه هاى احترام

در اسلام، براى حفظ حرمت انسان و زندگى اجتماعى او، قوانين ويژه اى وضع گرديده، بگونه اى كه اگر كسى جان، مال و ناموس ديگران را مورد تجاوز قرار دهد و يا آبروى آنان را خدشه دار سازد تحت پيگرد قانونى قرار مى گيرد و در مواردى حدود الهى در مورد او به اجرا در مى آيد.

چنين فردى علاوه بر اين كه ممكن است عده اى را بى سرپرست يا خجل و شرمسار سازد، خود نيز به خاطر ناراحتي هاى روانى و انزواى از جامعه، آرامش و قرار نخواهد داشت. بالاتر از همه سرافكندگى اوست به هنگام پاسخگويى نزد پروردگارى كه پناهگاه و اميدى بجز سايه رحمت او نيست؛ حضرت على علیه السلام به نقل از رسول گرامى اسلام صلی الله علیه و آله مى فرمايد: فَمَنِ اسْتَطاعَ مِنْكُمْ اَنْ يَلْقىَ اللّهَ سُبْحانَهُ وَ هُوَ نَقِىُّ الرّاحَةِ مِنْ دِماءِ الْمُسْلِمينَ وَ اَمْوالِهِمْ، سَليمُ الِّلسانِ مِنْ اَعْراضِهِمْ، فَلْيَفْعَلْ؛ كسى از شما كه توانا باشد خداى سبحان را ملاقات كند در حالى كه دستش از خون مسلمانان و دارايى آنان پاك و زبانش از هتك آبروى آنان سالم باشد. بايد چنين كند. ^[۱]

با توجه به آنچه به اجمال بيان گرديد و عنايت به اين كه انديشه و نظر ديگران نيز قابل احترام مى باشد؛ گونه هاى احترام عبارتند از:

احترام به جان

در اسلام، جسم انسان از همان ابتداى آفرينش كه نطفه اى بيش نيست مورد حمايت قرار مى گيرد و كسانى كه جان ديگران را به خطر مى اندازند، بشدت نكوهش شده اند، قرآن كريم در اين باره مى فرمايد: «...مَن قَتَلَ نَفْسًا بِغَيْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِي الأَرْضِ فَكَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمِيعًا وَمَنْ أَحْيَاهَا فَكَأَنَّمَا أَحْيَا النَّاسَ جَمِيعًا»؛ هر كس انسانى را بدون ارتكاب قتل يا فساد در روى زمين بكشد، چنان است كه گويى همه انسان ها را كشته؛ و هر كس انسانى را از مرگ رهايى بخشد، چنان است كه گويى همه مردم را زنده كرده است. ^[۲]

احترام به مال

اهميت اموال مردم نيز در رديف جانشان است. از اين رو، پيشوايان دينى در كنار سفارش به حفظ خون ديگران احترام به مال آنان را نيز متذكر شده اند. چنان كه رسول گرامى اسلام در اجتماع بزرگ عيد قربان فرموده است: ...اِنَّ حُرْمَةَ اَمْوالِكُمْ عَلَيْكُمْ وَ حُرْمَةَ دِمائِكُمْ، كَحُرْمَةِ يَوْمِكُمْ هذا فى شهركُمْ هذا وَ فى بَلَدِكُمْ هذا اِلى اَنْ تَلْقَوْا رَبَّكُمْ، فَيَسْاءَلُكُمْ عَنْ اَعْمالِكُمْ...؛ همانا حرمت اموال و خون هاى شما بر يكديگر همانند حرمت اين روز، در اين ماه و اين سرزمين است تا پروردگارتان را ملاقات كنيد و شما را از كردارتان پرس و جو كند.

احترام به اموال مردم، شامل امانتدارى، تصرف مجاز و با رضايت خاطر صاحب مال، پرداخت حقوق مالى و بدهى مردم، حفظ و نگهدارى و مانند آن مى شود. اين حريم ها براى آن است كه اموال تباه نگردد، انسان ها كشته نشوند، كينه توزى و نزاع در جامعه رواج پيدا نكند، كسب و كار ترك نگردد و مردم با آسودگى خاطر اموالشان را براى دفع نيازهاى يكديگر به جريان بيندازند.

احترام به ناموس

دين مبين اسلام احترام به ناموس ديگران را يكى از امور بسيار مهم مى داند، از اين رو، با وضع مقررات و محدوديت هايى همانند دستور به (پوشش) براى زنان و بازداشتن مردان از (چشم چرانى) و... حريمى را براى ناموس ‍ ديگران تعيين نموده و هتك آن را مورد نكوهش قرار داده است.

رسول گرامى اسلام صلی الله علیه و آله در اين باره مى فرمايد: لَيْسَ مِنّا مَنْ خانَ مُسْلِماً فِى اَهْلِه وَ مالِهْ؛ از ما نيست كسى كه به اهل و مال مسلمانى خيانت كند.

دانشنامه اسلامی

برچسب‌ها: گونه های احترام, احترام گذاشتن, احترام انسان, پرسش مهر96